Urug'lanish kunini aniq bilish juda 
qiyin. Odatda shifokorlar 
homiladorlik boshlangan davrni 
oxirgi hayz kuniga qarab 
belgilaydilar. Urug'lanish yuzaga 
kelgandan boshlab homildorlik 
jarayoni haqida bilib olish 
foydadan xoli bo'lmaydi. 
Ovulyatsiya 
Har oy ayol tuxumdonlarida bir 
nechta tuxum guruhi follikula deb 
atalmish kichik xaltada o'sishni 
boshlaydilar. Tuxumlardan biri 
follikuladan chiqib ketadi. Bu 
jarayon ovulyatsiya deb atalib, u 
odatda keyingi hayz kuniga 2 
hafta qolganda sodir bo'ladi. 
Gormonlar oshishi 
Tuxum follikuladan chiqgach 
yorilgan follikula sariq moddaga 
aylanadi va maxsus gormon ishlab 
chiqarishni boshlaydi. Bu 
gormon bachadon devorlarini 
qalinlashtirib urug'langan tuxum 
uchun tayyorlab turadi. 
Tuxum fallopiya trubasiga 
borishni boshlaydi 
Follikuladan chiqqan tuxum 
fallopiya trubasi tomon 
harakatlanadi va u yerda 24 soat 
davomida 1 dona spermatozoidni 
urug'lanish uchun kutadi. 
Saboq.Org saytidan olingan. Ko'pincha bu jarayon hayz 
kelganidan 2 hafta o'tgach yuzaga 
keladi. 
Agar tuxum 
urug'lanmasa 
Agar tuxum 
spermatozoid 
bilan 
urug'lanmasa, u 
nobud bo'ladi. 
Ayolning 
gormonal holati 
esa 
normallashadi. 
Bachadon 
devori 
qalinlashgan 
qoplamni 
tashlaydi va 
yangi hayz 
boshlanadi. 
Urug'lanish 
Agar bitta spermatozoid fallopiya 
trubasiga yetib borib, tuxum 
ichiga kira olsa, u tuxumni 
urug'lantiradi. Tuxum o'zgaradi va 
unga boshqa spermatozoid endi 
kira olmaydi. Aynan shu damda 
bo'lajak bolaning jinsi va genlariga 
asos solinadi. Agar spermatozoid 
Y xromosomga ega bo'lsa, o'g'il, 
agar X xromosomaga ega bo'lsa, 
qiz tug'iladi. 
Implantasiya 
Urug'langan tuxum fallopiya 
trubasida 3-4 kun davomida turib 
o'ta yuqori tezlikda ko'plab 
hujayralarga bo'lina boshlaydi. 
Bachadon tomon harakatlanish 
jarayoni boshlanadi va bunda ham 
bo'linish davom etadi. 
Urug'langan tuxumning keyingi 
vazifasi bachadon devori 
qatlamiga joylashish, ya'ni 
implantatsiya. Ba'zi 
ayollarda 
aynan 
implantasiya 
jarayonida 
qindan 
1-2 
tomchi 
qon 
chiqishi 
kuzatilishi 
mumkin. Endi ayol organizmida HCHG - 
human chorionic gonadropin 
gormoni paydo bo'ladi. Uni 
homilaning bo'lajak yo'ldoshi 
hujayralari ishlab chiqaradi. 
Aynan shu gormon homiladorlik 
testi qilinganda aniqlanadi. Test 
natijasi aniq bo'lishi uchun 
ovulyatsiyadan so'ng kamida 3 
hafta o'tishi talab etiladi. 
Uch-to'rt hafta ichida tuxum 
ko'plab hujayralarga bo'linib, 
homilaning ilk asab hujayralari 
shakllanadi. 
Homiladorlik davri 
Homiladorlik davri uch trimestrga 
yoki 3 oylik 3 davrga bo'linadi. 
Buning sababi har bir davr ayol 
va homila organizmida ma'lum 
bir o'zgarishlarni taqazo etishidir.

Homiladorlik davrida bolaning 
rivojlanishi jaddal ravishda davom 
etishi tufayli bu davr o'ta 
muhim hisoblanadi. Shuning 
uchun homiladorlik davri yaxshi 
kechib, bolaning salomatligiga 
zarar yetkazmaslik uchun ba'zi 
maslahatlarga amal qilish 
foydadan xoli bo'lmaydi. 
1. Ginekolog huzurida muntazam 
ravishda bo'lish. Ba'zilar 
homiladorlikning ilk oylarida 
shifokorga bormay yuradilar. Bu 
noto'g'ri, chunki aynan ilk davr(1- 
trimestr)da bolaning deyarli 
barcha tana a'zolari shakllanishni 
boshlaydi, bunda onaning 
salomatligi, xususan gormonal 
holati muhim o'rin egallaydi. 
Shuning uchun homiladorlik 
aniqlangach, ginekolog huzurida 
kerakli analizlar topshirib 
tekshiruvlardan o'tish lozim. 
2. Toza havo bilan nafas 
olish. Sigaret va yong'in tutuni 
homilador ayol organizmi uchun 
va o'sayotgan homila salomatligi 
uchun xavflidir. Saboq.Org saytidan olingan.Aylanish uchun 
imkon boricha park, o'rmon va 
mashina kam bo'lgan boshqa 
joylarni tanlash tavsiya etiladi. 
3. Suvsizlanmaslik. Homilador ayol 
keraklikcha suyuqlik iste'mol 
qilishi muhim ahamiyat kasb etadi. 
Mineral yoki filtrlangan suv, ko'k 
choy va qaynagan sovutilgan suvni 
kun mobaynida ichish 
kerakligi haqida unutmaslik kerak. 
Shirali va gazlangan ichimliklardan 
homiladorlik davrida voz kechgan 
ma'qul. 
4. To'g'ri va foydali ovqatlanish . 
Kalsiy, temir va foliya kislotasiga 
boy mahsulotardan ko'proq 
iste'mol qilish. Bug'doy va 
danaklarning ham foydasi katta. 
Go'shtdagi yog'larni iste'mol 
qilmaslik kerak. 
5. Toksin(zahar)lardan xoli bo'lish. 
Uy tozalash vositalari, poroshok, 
chivin va hashoratlarga qarshi 
vositalar toksinlarga boy bo'ladi. Zaytun 
yog'i 
teriga 
yetmaydigan 
namlikni 
berish 
qobiliyatiga 
ega. 
Undan 
namlatish 
kremi 
vositasi 
sifatida 
foydalanish 
mumkin.Imkon boricha ularning o'rniga 
zararsiz vositalardan (masalan, 
soda) foydalanish maqsadga 
muvofiq bo'ladi. Bo'yoqlar, o'gitlar 
va o'simliklar dorivorlari 
homilador ayol va homila 
salomatligiga zarar keltirishi 
mumkin. Undan tashqari ba'zi 
kosmetika vositalari ham kuchli 
kimyoviy moddalardan tashkil 
topgan bo'ladi. Masalan, soch 
bo'yoqlarining homilaga zarar 
keltirishi mumkinligi haqida ilmiy 
tadqiqotlar mavjud. Shuning 
uchun homilador kimyoviy 
vositalardan foydalanayotganda 
nihoyatda ehtiyot bo'lishi yoki 
umuman foydalanmasligi tavsiya 
etiladi. Ularning o'rniga tabiiy 
vositalarni qo'llash maqsadga 
muvofiq bo'ladi.

Farzand ko'rishni istayotgan er- 
xotin, quyidagi ko'pchilik 
qiladigan xatolardan xabardor 
bo'lishi yaxshi bo'lar edi. 
1. Jinsiy aloqani muntazam 
ravishda qilmaslik. 
Jinsiy aloqani faqat ovulyasiya 
kunlari qilish homilador bo'lish 
imkoniyatini oshiradi yoki uzoq 
vaqt jinsiy aloqada bo'lmay turib 
aloqa qilganda spermatozoidlar 
kuchi oshadi degan xato fikrlar 
ba'zi juftliklkarni yo'ldan uradi. 
Aslida jinsiy aloqa muntazam 
ravishda juftliklarni xohish va 
ehtiyojlaridan kelib chiqqan holda 
amalga oshirishi lozim. 
2. Tez-tez jinsiy aloqada bo'lish. 
Albatta muntazam ravishda 
bo'ladigan jinsiy aloqa 
homiladorlik yuz berishi uchun 
yaxshi yo'l. Lekin muntazamlik 
bilan ko'plik har xil narsa. Juda 
ko'p, masalan, kuniga bir necha 
marta aloqada bo'lish 
spermatozoidlarning 
urug'lantirish kuchini yo'qqa 
chiqarishi mumkin. 
3. Aloqani bir holatdagina 
amalga oshirish. 
Ayol va erkaklarning jinsiy a'zolari 
shakli va razmeri har xil bo'lgani 
tufayli, biron ayolga homilador 
bo'lish uchun bir holat to'g'ri 
kelsa, ikkinchi ayolga bu holat 
homilador bo'lishga hatto 
to'sqinlik qilishi ham mumkin. 
Shuning uchun aloqani har xil 
holatlarda amalga oshirgan 
ma'qul. 
4. Bepushtlikni sababini ayoldan 
izlash. 
Ko'pincha oilalarda uzoq vaqt 
farzand bo'lmagan davrda ayollar 
davolanishni boshlaydiar. Lekin 
statistikaga qaraganda 
bepushtlikni sababchilaridan 40% 
erkak kasalliklariga to'g'ri kelar 
ekan. 
Saboq.Org saytidan olingan.Shuning uchun davolanishni 
ko'zda tutgan juftliklar uni 
birgalikda boshlashlari maqsadga 
muvofiq bo'ladi. 
5. Ovulyasiya haqida bexabar 
bo'lish. 
Ovulyasiya davri - homilador 
bo'lish uchun eng kerakli davr 
hisoblanadi. Aynan o'sha davrda 
bo'lgan jinsiy aloqa natijasi 
homiladorlikka olib keladi. Ba'zida 
ayollar ovulyasiya davrini hayz 
ko'rgan kunidan 14 kunni sanab 
belgilaydilar. Lekin bu hato. Hayz 
sikli turlicha bo'lgani kabi 
ovulyasiya davri ham hammada 
har xil keladi. Shuning uchun uni 
aniq bilish talab etiladi 
(Ovulyasiyani bilish yo'li). 
6. Jinsiy aloqani aynan 
ovulyasiya kuni qilish. 
Ovulyasiya kunini aniq bilgan 
taqdirda ham, aloqani undan oldin 
va bir-ikki kun o'tgach qayta qilish 
tavsiya etiladi. Chunki 
urug'lanishga tayyor bo'lgan ayol 
tuxum xujayrasi 24 soat davomida 
urug'lanishga moyil bo'ladi. 
7. Kimyoviy kontratsepsiya 
vositalardan foydalanish. 
Ba'zi lyubrikantlar uzoq vaqt 
mobaynida spermatozoidlarni 
nobud qilish xususiyatiga ega 
bo'ladi. 
8. Shifokorga shoshilish. 
Ayol turmushga chiqib 3-4 oy 
o'tgach shifokor qabuliga 
shoshiladi. Tezroq davolanib 
tezroq farzandli bo'lishni istaydi. 
Lekin normada kamida 1 yil birga 
yashab muntazam ravishda jinsiy 
aloqada bo'lgan er-xotinda ham 
homiladorlik yuz bermasligi 
mumkin. Shoshib shifokorga borib 
kerakmas, ba'zida zararli 
muolajalarni qabul qilish noto'g'ri 
hisoblanadi. Yaxshisi, 1 yil kutib 
keyin biron chora ko'rish kerak. 
9. Umumiy salomatlikka 
ahamiyat bermaslik. 
Farzand ko'ra olmayotgan juftliklar 
asosan o'z reproduktiv 
salomatlliklariga ahamiyat 
beradilar. Lekin erkak va ayolning 
umumiy salomatligi ham farzand 
ko'rishda muhim ahamiyatga ega. 
Masalan, o'gir vazn, stress, 
chekish, ba'zi dori-vositalarni 
qabul qilish kabi holatlar ham 
homiladorlik yuz berishiga 
to'sqinlik qilishi mumkin. 
10. Faqat homiladorlik haqida 
o'ylash. 
Shunday juftliklar borki, ular 
uchun jinsiy aloqa homilador 
bo'lish uchun navbatdagi 
imkoniyatdek qabul qilinadi. 
Aloqalar soni, holatlar, ovulyatsiya 
davri, hayz sikli kabi mavzular er- 
xotin uchun asosiy suhbat 
mavzusiga aylanadi. Lekin shuni 
unutmaslik kerakki, ayolning 
psixologik holati ham homilador 
bo'lish uchun juda muhim jihatdir. 
Er-xotin o'zini biron yoqimli 
faoliyat bilan band qilib, 
homiladorlik haqida o'ylamay, 
hayz kunlarini sanamay yashashni 
o'rganishlari kerak.